دسته: علوم انسانی
پایان نامه بررسی روشهای هزینهیابی مؤسسات تولیدی در 34 صفحه ورد قابل ویرایش
قیمت فایل فقط 6,000 تومان
پایان نامه بررسی روشهای هزینهیابی مؤسسات تولیدی در 34 صفحه ورد قابل ویرایش
مقدمه:
تعریف هزینهیابی: هزینهیابی عبارتست از طبقه‌بندی و تسهیم صحیح هزینه‌ها به منظور تعیین بهای تمام شده محصولات و خدمات واحد تجاری و تنظیم و ارائه اطلاعات مربوطه به نحو مناسبی که برای راهنمایی مدیران و صاحبان واحد مزبور درجهت کنترل عملیات آن قابل استفاده باشد. به این ترتیب وقتی حسابداران صحبت از هزینهیابی می‌کنند منظورشان یک یا چند مورد از موارد زیر است:
الف – تعیین بهای تمام شده ساخت یک محصول، یا
ب – تعیین بهای تمام شده یک سرویس یا
ج – تعیین روشی که به وسیله آن بتوان هزینه‌ها را کنترل کرد
در حسابداری بازرگانی ابتدا به تشریح و بررسی دفاتر و حسابهای یک تاجر می‌پردازیم که کالای بازگانی را خریده و آن را به قیمتی که متضمن سود باشد می‌فروشد. در این قبیل موارد ترازنامه به انضمام حساب عملکرد و سود و زیان برای نشان دادن وضع مالی تاجر کاملاً کافی است. سپس به مرحله تهیه حساب کالا می‌رسیم و با استفاده از این حسابها می‌توانیم بهای تمام شده کالای ساخته شده را تعیین کنیم. ولی در مواردی که چند نوع کالا ساخته شود لازمست حساب تولید یا ساخت کالا را طوری تجزیه کنیم که بتوان بهای تمام شده هریک از انواع کالا را از به دست آورد و این کار مستلزم تجزیه مفصل‌تر اقلام درآمد و هزینه‌های تولید خواهد بود. این تجزیه تفصیلی اقلام درآمد و هزینه به منظور تعیین بهای تمام شده هریک از محصولات ساخته شده یکی از هدفهای هزینهیابی را که در بالا ذکر شد تشکیل می‌دهد.
روشهای هزینهیابی مؤسسات تولیدی
هزینهیابی چیست و چند نوع می‌باشد
روشهای هزینه یابی در واقع روشها و نظامهایی می‌باشند که منجر به انجام ثبتهای حسابداری و تهیه گزارشاتی می‌گردند که مدیریت را در ارتباط با کنترل هزینه‌های مواد، دستمزد و سربار کمک و یاری می‌نمایند. به طور کلی با توجه به نوع فعالیت موسسات تولیدی روشهای هزینهیابی که مورد استفاده قرار می‌گیرند 2 نوع می‌باشند:
1- هزینه یابی سفارش کار 2- هزینهیابی مرحله‌ای
برخی از موسسات تولیدی سفارش‌پذیر یعنی در واقع تولیدات آنها و هزینه‌هایی که در آنها صورت می‌پذیرد با سفارش و یا عقد پیمان ایجاد می‌شوند. بنابراین برای هزینهیابی در این موسسات از روش هزینهیابی سفارش کار استفاده می‌گردد. نمونه‌بارز این مؤسسات شرکتهای، پیمانکاری، کارخانجات کشتی‌سازی، هواپیماسازی، بیمارستانها، تعمیرگاههای اتومبیل و سایر موارد مشابه می‌باشد.
بعضی از موسسات تولید دیگر که دیگر که تولیدات آنها برای آنکه تکمیل گردد مراحل مختلفی را طی می‌کند و محصولات آنها به صورت انبوه و یکسان تولید می‌شود از روشهای هزینهیابی مرحله‌ای استفاده می‌نمایند. کارخانجات نساجی، مواد شیمیایی، صنایع نفت، کنش و موارد مشابه نمونه‌هایی این نوع موسسات می‌باشند.
اساساً موسساتی که به صورت سفارش عمل می‌نمایند و یا آنکه تولیدات آنها با حجم زیاد و از نظر تعداد کم می‌باشند و گاهی تولیدات آنها قیمت تمام شده بالایی دارند از روش هزینهیابی سفارش کار استفاده می‌نمایند و موسساتی که تولیدات آنها باید از مراحل مختلفی عبور کند و به صورت انبوه، پیوسته، مداوم و یکنواخت و همگن تولید می‌شوند و بعضاً تولیدات آنها قیمت تمام شده پایینی دارند از روش هزینه‌یایی مرحله‌ای استفاده می‌نمایند. در این روش قیمت تمام شده تولید در هر مرحله از تولید تعیین می‌گردد.
در روش هزینهیابی مرحله‌ای محصولات تولید شده در هر مرحله به عنوان مواد خام مرحله بعد محسوب می‌گردد باید توجه داشته‌باشید در این موسسات بهای تمام شده تولید، در هر مرحله از تولید تعیین می‌گردد.
در روش هزینهیابی مرحله‌ای محصولات تولید شده در هر مرحله به عنوان مواد خام مرحله بعد محسوب می‌گردد باید توجه داشته‌باشید در این موسسات معمولاً تولیدات متنوع و گاهی همراه با تولید محصولات فرعی و جانبی می‌باشد.
در برخی صنایع تولیدات به شکلی است که استفاده از هر 2 روش هزینهیابی امکان‌پذیر می‌باشد و عنوان مثال در کارخانه ساخت قطار، قطار به صورت سفارش برای مشتریان ساخته می‌شود و این در حالی است که قطعات موردنیاز به صورت انبوه و پیوسته در سایر دوایر تولید کارخانه تولید می‌شود و از روش هزینهیابی مرحله‌ای برای تعیین بهای تمام شده آنها استفاده می‌گردد.
انتخاب از بین بهایابی سفارش‌کار و مرحله‌ای
یک بساز و بفروش ساختمانی را در نظر بگیرید. در بهایابی سفارش‌کار بهای تمام شده باید برای هریک از ساختمانها انباشته شود. علاوه بر نگهداری سابقه مصالح ارسالی برای ساختمانهای متعدد، باید سابقه‌ای نیز برای مصالح برگشتی از هر ساختمان نگهداری شود. چنانچه کارگران در چند پروژه ساختمانی مشغول باشند. باید سابقه زمان صرف شده توسط آنان برای هر ساختمان نگهداری شود. با این وجود بهایابی مرحله‌ای به سهولت به ثبت کل بهای تمام شده متحمله بابت تمام کارها می‌پردازد. برای این بساز و بفروش، بهایابی مرحله‌ای میانگین بهای تمام ساختمانهای ساخته شده را ثبت می‌کند اما او احتمالاً از بهایابی سفارش کار استفاده می‌کند. یک انبوه ساز ممکن است هر پروژه را یک سفارش کار در نظر گیرد اما از بهایابی مرحله‌ای برای آپارتمانهای متحدالشکل در قالب هر پروژه استفاده کند.
هزینهیابی سفارش
هزینهیابی سفارش کار روشی است که برای هزینهیابی دو نوع کار مورد استفاده قرار می‌گیرد:
الف) برای سفارش‌های ویژه ای که به کارخانه‌ها و کارگاهها داده می‌شود و هزینهیابی سفارش کار نام دارد.
ب) برای کارهای پیمانکاری مانند آنچه پیمانکاران راه و ساختمان، کارگاههای فنی و مهندسی، کارخانه‌های کشتی‌سازی و غیره به عهدة می‌گیرند و هزینهیابی پیمانکاری نام دارد.
اصول هزینهیابی که در هر دو مورد به کار می‌رود یکی است ولی در شیوه کاربرد آنها تفاوتهایی پدید می‌آید که مربوط به اختلاف طبیعت کار و بزرگی واحد کار در مورد ساختمانها و تاسیسات در برابر سفارش‌های کوچکتر و متعددتری است که به کارخانه‌ها و کارگاههای فنی داده می‌شود. البته در پیمانکاری‌های عمده نیز هزینهیابی سفارشها در کارهای مختلف مربوط به هر پیمان به کار می‌رود.
دفتر هزینه سفارشها
در هزینهیابی سفارشها معمولاً یک حساب کنترل کار در جریان ساخت در دفتر کل باز می‌شود که جمع هزینه‌ها را به تفکیک عوامل هزینه نشان می‌دهد و ریز اقلام تحت سرفصلهای عوامل هزینه در دفتر هزینه سفارشها که در واقع به منزله دفتر معین حساب کنترل کار در جریان ساخت است ثبت می‌شود.
منظور کردن مواد به حساب سفارشها
الف- مواد ارسالی از انبار – مواد موجود در انبار در مقابل ارائه حواله انبار (شکل شماره 5) به وسیله انباردار تحویل داده می‌شود. روی هر حواله انبار مقدار هریک از موادی که از انبار تحویل شده و همچنین شماره سفارش کار مربوط به آن مواد ثبت می‌شود. حسابداری انبارها پس از دریافت نسخه‌ای از حواله‌های انبار آنها را قیمت‌گذاری و در ستون صادره حسابهای مربوط دفترانبار وارد می‌کند و مانده‌های جدید هریک از این حسابها را بلافاصله مشخص می‌سازد. در پایان هر هفته یا در فاصله‌های منظم دیگر خلاصه‌ای از حواله‌های انبار با عنوان برگ خلاصه مواد تهیه می‌شود که در آن مواد مصرفی در مدت معین، تحت شماره کارهای مختلف تجزیه شده‌است.
ستونهای تسهیم شده مواد صادر شده به شماره کارهای مختلف در برگ خلاصه مواد نیز جمع زده می‌شود و مواد مستقیم به حسابهای شماره کارهای مربوط در دفتر معین بدهکار می‌گردد. مواد غیرمستقیم به حساب شماره هزینه‌های ثابتی که به حسابهای سربار ساخت اختصاص داده شده‌اند بدهکار می‌شود.
گاهی از تنظیم برگ خلاصه مواد صرف‌نظر می‌شود و مواد مصرفی در هر شماره کار از حواله‌های انبار که قیمت‌گذاری شده‌اند به حساب قیمت تمام شده آن شماره کار بدهکار می‌شود. این روش ثبت مستقیم را «روش برگه» گویند.
حال اگر خواننده طرز کار حسابهای کنترل را خوب دریافته باشد بی‌درنگ متوجه خواهد شد که اقلامی که جمعاً در حساب کنترل کالای در جریان ساخت (یا در حسابهای کنترل سربار بر حسب مورد) ثبت شده‌اند با جمع فردفرد همان اقلام که جداگانه در حسابهای شماره کارها (یا در شماره‌های ثابت هزینه) در دفترهای معین ثبت شده‌اند مساوی خواهد بود، یا به عبارت دیگر، بنا بر قاعده، کل هر مجموعه‌ای با جمع اجزای آن مساوی است.
قیمت فایل فقط 6,000 تومان
